«Ολική Επαναφορά» της περιφερειακής στρατιωτικής ισορροπίας φαίνεται ότι θα επιφέρει ο νέος σχεδιασμός της Ρωσίας για τις αεροπορικές δυνάμεις. Περίπου 4 τρισεκατομμύρια ρούβλια, δηλαδή 128 δισεκατομμύρια δολλάρια (!!!) σκοπεύει να δαπανήσει η Μόσχα για τη ριζικότερη ανανέωση του αεροπορικού στόλου στην ιστορία του ρωσικού έθνους. Μαχητικά, κρούσης, μεταφορικά, AWACS, τάνκερ, επιθετικά και μεταφορικά ελικόπτερα ο κατάλογος τα έχει όλα, και είναι ατελείωτος!
Σύμφωνα με Ρώσους δημοσιογράφους τα σχέδια αφορούν σε 20 βαρέα μεταγωγικά An-124 για παράδοση από το 2015, 39 επίσης βαρέα μεταγωγικά Il-476 από το 2014, 11 ελαφρά μεταφορικά An-140, και περίπου 30 Τσέχικα L-410UVP επίσης ελαφρά μεταφορικά. Ακολουθούν 50 Il-214 μεταφορικά πολλαπλών ρόλων με παραδόσεις από το 2016 και άλλα 20 An-148 για μεταφορά προσωπικού. Ταυτόχρονα, 41 Il-76 και 20 An-124 θα εκσυγχρονιστούν για να υπηρετήσουν νέα και πιο απαιτητικά καθήκοντα της Ρωσικής Αεροπορίας.
Τα σχέδια δεν σταματούν όμως εδώ. Το Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας προγραμματίζει την προμήθεια 30 αεροσκαφών εναερίου ανεφοδιασμού που θα βασίζονται στο Il-476 ενώ θεωρείται απολύτως απαραίτητη και η αγορά απροσδιόριστου αριθμού Αεροσκαφών Έγκαιρης Προειδοποίησης A-100. 4 Tu-204 θα υπηρετήσουν σε ρόλους αναγνώρισης ενώ μαζί τους θα επιχειρούν 12 A-50 AWACS και 10 εκσυγχρονισμένα Mig-25RB τα οποία είναι ομολογουμένως πεπαλαιωμένα από κάθε άποψη.
Σε επίπεδο μαχητικών, η Ρωσική Αεροπορία υπολογίζει ότι θα προμηθευτεί 60 PAK-FA μέχρι το 2016 ενώ μέχρι τότε θα επιχειρούν τα S-35S από τα οποία έχουν παραγγελθεί 48 το 2009 και προβλέπεται να παραδοθούν όλα μέχρι το 2015. Αναλυτές της Ρωσικής αγοράς υποστηρίζουν ότι δεν αποκλείεται να παραγγελθούν άλλα 48 ή 72 Su-35 ενώ στην εξίσωση της αεροπορικής ισορροπίας θα πρέπει να προστεθούν και 30 Su-30SM (+30 option) των οποίων η παραδόσεις πρέπει θεωρητικά να ολοκληρωθούν επίσης το 2015.
Μέσα στο 2012 θα ολοκληρωθεί και ο εκσυγχρονισμός των 120 Su-25 και 120 Mig-31. Η δύναμη βομβαρδισμού/κρούσης επίσης θα ενισχυθεί με 129 Su-34 που θα παραδοθούν μέχρι το 2020 με option για άλλα 18.
Αντίθετα, τα βομβαρδιστικά μακράς ακτίνας πιθανότατα δεν θα ενισχυθούν διότι δεν φαίνεται να υπάρχει απόφαση για την κατασκευή πρόσθετων Tu-160 ενώ η συζήτηση για το βομβαρδιστικό του μέλλοντος βρίσκεται ακριβώς εκεί που βρίσκονταν και πέρυσι… σε επίπεδο συζήτησης δηλαδή. Από την άλλη, εκσυγχρονίζονται 30 Tu-22M3, 16 Tu-60 αλλά και 30 Tu-95MS.
Ο «ατελείωτος» κατάλογος συμπληρώνεται με τα ήδη παραγγελθέντα 167 Mi-28N, 180 Ka-52 και 40 Mi-35M επιθετικά ελικόπτερα αλλά και με΄έναν αρκετά μεγάλο αριθμό (παραπάνω από 500 στο σύνολο) μεταφορικών ελικοπτέρων ανάμεσα στα οποία υπάρχει πιθανότητα να συμπεριληφθούν και 100-200 Eurocopters!
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι ο κατάλογος είναι…. πολύ μακρύς! Είναι δε τόσο μακρύς που μάλλον κατατάσσει τη Ρωσία σε κορυφαία θέση όσον αφορά στην ταχύτητα ανανέωσης αεροπορικού στόλου. Ανατρέχοντας γρήγορα στην παγκόσμια αεροπορική ιστορία, δεν υπάρχει άλλο παράδειγμα κράτους το οποίο σε περίοδο ειρήνης να ανανέωσε τόσο γρήγορα και σε τέτοια έκταση τις αεροπορικές του δυνάμεις.
Το ζήτημα είναι ότι η Ρωσική κυβέρνηση συνηθίζει να καταρτίζει εξαιρετικά φιλόδοξα εξοπλιστικά σχέδια αλλά σχεδόν ποτέ δεν εφαρμόζονται με ακρίβεια τα προγράμματα χρηματοδότησης ενώ ο έλεγχος δαπανών είναι ανεπαρκέστατος με αποτέλεσμα τεράστια κονδύλια να «χάνονται» στα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Οι καθυστερήσεις, δε, είναι δεδομένες (αν και αυτό δεν αποτελεί χαρακτηριστικό μόνο της Ρωσικής βιομηχανίας).
Είναι πάντως ενδιαφέρον ότι η Ρωσική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να δαπανήσει περίπου το 6.8% του ΑΕΠ σε νέους εξοπλισμούς, χωρίς δηλαδή να συμπεριλαμβάνονται οι λειτουργικές δαπάνες των ενόπλων δυνάμεων, και μάλιστα σε μια φάση όπου οι πραγματικές πρόσοδοι του ρωσικού κράτους συνεχίζουν να προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από την ενέργεια. Δεδομένου ότι η ενεργειακή αγορά σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζεται από σταθερότητα σε επενδύσεις αλλά και σε προσόδους (ας σημειωθεί ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει απορρυθμίσει σε μεγάλο βαθμό τόσο τους μηχανισμούς παραγωγής και διάθεσης ενέργειας όσο και τη συμπεριφορά των μεγάλων καταναλωτών) είναι εξαιρετικά δύσκολο τα μακροχρόνια ρωσικά σχέδια να χαρακτηρίζονται και από υψηλή αξιοπιστία.
Δεν θα πρέπει επομένως να προκαλέσει έκπληξη η σταδιακή υποβάθμιση των προσδοκιών από τα ρωσικά εξοπλιστικά προγράμματα, σε άμεση βέβαια σχέση με την πορεία της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς.
Όσον αφορά στους παγκόσμιους συσχετισμούς αεροπορικών δυνάμεων, τα νέα αποκτήματα της Ρωσικής Αεροπορίας αναμφίβολα θα επαναφέρουν την ισορροπία σε επίπεδο αριθμών αλλά και πτητικών δυνατοτήτων αεροσκαφών. Το χάσμα πάντως φαίνεται ότι θα παραμείνει σε ποιότητα και αριθμούς πυρομαχικών νέας γενιάς (κυρίως καθοδηγούμενων/ακριβείας), σε αριθμό μη επανδρωμένων αεροσκαφών που στην πλειονότητα των επιχειρήσεων παρατήρησης, παρακολούθησης και κρούσης ακριβείας προσφέρουν εξαιρετικές λύσεις με κλάσμα του κόστους συμβατικών αεροσκαφών αλλά και σε συστήματα διοίκησης και ελέγχου (C2) σε όλα τα επίπεδα διοίκησης όπου το αμερικανικό και ευρωπαϊκό πλεονέκτημα είναι καθολικό.
Κι εδώ τίθεται και το ερώτημα το οποίο δύσκολα μπορεί να απαντηθεί αυτή τη στιγμή. Υπάρχει πραγματικά ζήτημα συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ ΗΠΑ/Ευρώπης και Ρωσίας; Υπάρχει ένας σαφής γεωπολιτικός παράγοντας ο οποίος να καθιστά μια ευθεία σύγκρουση μεταξύ δύο τέτοιων συνασπισμών πιθανή, ειδικά υπό τη σκιά ανερχόμενων δυνάμεων όπως η Κίνα και η Ινδία; Διότι αν το περιφερειακό σύστημα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πολυπλοκότητα που απλώνεται σε στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, τότε η πραγματική ισχύς της Ρωσίας δεν βρίσκεται αποκλειστικά στις στρατιωτικές δαπάνες αλλά περισσότερο στη χρηστή διαχείριση του ενεργειακού της δυναμικού για την τροφοδότηση της ευρύτερης οικονομίας και την κατά το δυνατό ενεργοποίηση διαφορετικών παραγωγικών τομέων (το λεγόμενο diversification). Και σε αυτό τον κρίσιμο τομέα που πιθανότατα θα κρίνει και το μέλλον του κράτους η ρωσική κυβερνητική ελίτ δείχνει δυσθυμία αντίστοιχη σε ένταση με τον ενθουσιασμό που την κυριεύει όταν προωθεί συμβόλαια για νέα αεροσκάφη.